MALZEMESİ :
Silindir blokları genellikle fonttan dökülse de , hafif oluşları bakımından günümüzde alüminyum alaşımı bloklar kullanılır.
SİLİNDİR ARIZALARI :
1) Aşınma
2) Parlaklık
3) Krepaj
4) Çizilme
AŞINMA SEBEPLERİ :
Silindirlere de aşınma silindirik bir şekilde olmaz. Normal olarak büyük ve küçük dayanma yüzeylerine doğru aşınmaların dışında silindir kapak civatalarının farklı torkta sıkılması sonucunda silindir bloğunda gerilmeler oluşur. Sekmanlar bu bozuk silindirikliğe ayak uyduramaz ve silindiri aşındırırlar.
SİLİNDİRDE AŞINTININ EN FAZLA OLDUĞU KISIMLAR :
Silindirde aşıntının en fazla olduğu kısımlar üst sekman setinin hemen birkaç milimetre altındadır. Bu kısım çalışma şartlarında en fazla ısınan ve en az yağlanabilen kısımdır. En zor şartlara sahip bölge burasıdır. Silindir duvarlarının en az aşınan kısımları ise alt seviyelerdir. Bu kısımlarda yağlama iyi ve soğutma fazladır.
REKTEFİYE ÖLÇÜSÜ :
Eğer bir silindirde derin çizikler , çatlak veya oyuk ve de aşıntı miktarı 0,3 mm kadar olmuşsa rektefiye edilmeli ve yeni bir piston takımı ile değiştirilmelidir.
HONLAMA PAYI :
Rektefiye edilen her silindire 0,04-0,06 mm honlama payı bırakılmalıdır. Honlama sonucunda oluşacak çap piston etek çapından piston boşluğu kadar büyük olmalıdır.
SABİT SİLİNDİR REKTEFİYE TEZGAHI PARÇALARI :
1) Merkezleme komparatörü
2) Dikine çark
3) Delme mili çarkı
4) Kumanda paneli
5) Yana çark
6) Kilitleme levyesi
7) Şanzıman
8) Elektrik motoru
YÜZEY KALİTESİNİN FAZLA VEYA AZ OLMA DURUMU :
Günümüz buji ile ateşlemeli motorlarda dökme demir silindirlerde yüzey kalitesi 3-6 µm arasındadır. Yüzey kalitesi 3 µm’den aşağı olan silindir duvarları sekmanların silindirlere alışmasını zorlaştırır , hatta imkansız hale getirir. 6 µm’den daha fazla olması durumunda ise sekman ve silindirler daha çabuk aşınırlar.
PAH KIRMA :
Silindirlerin tornalanmasından sonra oluşan keskin köşeler alınmalıdır. Keskin köşeler yanma odasına ulaşan sivri uçlardır. Erken ateşlemeye neden olabilirler , ayrıca makinecilikte keskin köşeler istenmez. Sivri köşeler eli keser ve montajda zorluk yaratırlar. Bu nedenlerden dolayı kalem 45 dereceye bilenir , birkaç mm ileri sürülür ve otomatiğe takmadan elle 2,5 – 3 mm genişliğinde hafifçe tornalanarak pah kırılır.
HONLAMANIN FAYDALARI :
1) Motor verimini yükseltir
2) Yüzeye geometrik doğruluk verir
3) Düzgün bir yüzey sağlar
4) Mikro kanallar yardımı ile yağlamanın iyilik derecesini arttırır.
5) Dizel motorları için rodaj devresini kısaltır.
6) Motorun ilk çalışması esnasında plato kanallar arasındaki yağ zerreleri sekmanların yağlanmasını sağlar
ÇARPIKLIK PARAMETRESİ :
Plato honlanmış bir yüzeyin çarpıklık parametresi -1,6 ile -3,0 arasında olmalıdır.
HONLAMA TAŞININ TAŞMA MİKTARI :
Honlama kafasına bağlı olan taşlar , kurs ayarı sonrası silindir dışına taşacaktır. Bu taşma miktarı taş boyunun 1/4 ile 1/3 kadar olmalıdır. Bu miktarın çok olması halinde iş ters fıçı şeklinde , az olması halinde ise fıçı şeklinde oluşacaktır. Kurs boyunun fazla uzun veya yataklamanın çok yüksekten olması durumunda silindirin üst kısmından fazla alt kısmından ise az talaş kaldıracaktır.
SİLİNDİRLERDE OLUŞACAK TAŞ İZLERİ :
Silindirlerde oluşacak taş izleri 45 derecelik açı oluşturacak şekilde olmalıdır.
HONLANAN YÜZEYİN KONTROLÜ :
1) Gözle kontrol
2) Folye baskı metodu
3) Raster elektron mikroskobu
4) Yüzey pürüzlülüğü ölçümü
BOZUK HONLAMA SEBEPLERİ :
Sebep sonuç görünüşü
Eksenel hızın çevresel hıza oranı yanlış , kurs çok seri ana mil devri düşük
|
yetersiz alışma ve kompresyon kaçakları , yağ tutma özelliğinin olmaması ve yüksek oranda yağ kaybı
|
60 derecenin üzerinde honlama izleri
|
Kurs çok yavaş , ana mil devri çok fazla
|
Sekmanlar da titreme , sekman ve sekman yuvalarında aşırı aşınma , yetersiz yağ dağılımı ve yetersiz yağlam
|
30 derecenin altında yetersiz honlama izleri
|
SİLİNDİR GÖMLEKLERİ :
1) Kuru silindir gömlekleri : Takıldıkları silindir bloğuna sıkı sıkıya geçen ve soğutma suyu ile temas halinde olmayan gömleklerdir. Şekil yönünden ikiye ayrılırlar.
a) Flanşlı
b) Flanşsız
2) Yaş silindir gömlekleri : Silindir bloğuna su ile temas durumundadır.şekil yönünden üç grupta toplanır.
a) Flanşlı ve kanallı : bu silindir gömlekleri silindir bloğuna üstten flanşla oturan alt kısmında motor soğutma suyunun sızdırmazlık conta kanalları bulunan gömleklerdir.
b) Flanşlı ve kanlsız : Bu silindir gömlekleri , silindir bloğuna üstten flanşlı olarak oturan ve alt tarafında conta kanalları bulunmayan silindir gömlekleridir. Sızdırmazlık conta kanalları motor bloğunda açılmıştır.
c) Çift flanşlı ve kanalsız : Bu silindir gömlekleri silindir bloğuna motor soğutma suyunu kaçırmayacak şekilde üstten ve alttan flanşlı ve contalı olarak tespit edilen silindir gömlekleridir.
KURU SİLİNDİR GÖMLEKLERİNİN ÇAPLARI :
Dış çapları tam iç çapları ise yaklaşık 0,3-0,5 mm talaş payı bırakılarak piyasaya sürülürler.
KURU SİLİNDİR GÖMLEKLERİNİN TAKILABİLMESİ İÇİN SIKIŞTIRMA BASINCI :
Kuru silindir gömlekleri presle takılabilmesi için 3000-5000 kg’lık sıkıştırma basıncı yeterlidir.
GÖMLET TAKILACAK SİLİNDİRDE OVALLİK VE KONİKLİK MİKTARI :
Gömlek takılacak silindirde ovallik ve koniklik miktarı 0,025 mm’yi aşmamalıdır.
0 yorum:
Yorum Gönder